Hemoroid(basur)

HEMOROİD NEDİR?

Sindirim sisteminin giriş kapısını ağız ve dişler, çıkış kapısını ise anal kanal ve anüs oluşturur. İşte kabul edilebilir yer ve zamanlarda, istemli olarak sağlanan dışkı ve gaz çıkışının kontrolü; hemoroidlerin de bir parçası olduğu bu anal kanal ve anüs tarafından sağlanmaktadır.

O zaman gelin makata biraz daha yakından bakalım. Makatın anüs dediğimiz kısmını; işte o malum delik oluşturmaktadır. Buradan içeri girildiğinde yaklaşık 4 cm’lik bir bölüme de anal kanal denilmektedir. Anal kanalın ilk 2 cm’lik bölümünü çepeçevre içeriye doğru incelerek devam eden deri sararken, son 2 cm’lik bölümü ise barsak duvarı sarmaktadır. Anal kanalı tam ortadan ikiye ayıran sınıra da dişli çizgi adı verilmektedir.

***Tıbben dentate line olarak isimlendirilen dişli çizginin ağrı açısından makat cerrahisinde büyük önemi vardır. Çünkü bu çizginin altı yani dış ağza yakın olan kısmı ağrı sinirleri açısından çok daha fazla duyarlı iken, üst kısmı daha az duyarlıdır. Bu özellik, uygulanan tedavi (cerrahi dışı veya cerrahi ) sonrası ağrının şiddetinin az veya çok olması şeklinde hastalara yansımakta ve hissedilmektedir.***

Evet, anüs ve anal kanal hakkındaki bu kısa açıklamalardan sonra gelelim hemoroidlere...

[Gerçekte Hemoroid Nedir?]

Vücudumuzda tüm doku ve organlarımız dolaşım sistemi olarak bilinen atar ve toplardamarlar ile bir ağ gibi sarılmıştır. Aynı nedenle rektum ve anal kanalda da bir damar ağı vardır. Dişli çizginin üst kısmında yer alan damarlar; sağ ön, sağ arka ve sol yan olmak üzere 3 bölgede yumaklar yaparak iç hemoroid yastıkçıklarını oluştururlar. Bu çizginin alt tarafında, anüs ağzında olanlar ise dairesel olarak cilt altında yerleşirler ve bunlara da dış hemoroid yastıkçıkları denir.

Hemoroid derken çoğunlukla kastettiğimiz iç hemoroidlerdir. Makat içinde yerleşmiş, damar yumağı yapısındaki bu yastık benzeri doku kalınlaşmaları; damarlardan, kas liflerinden ve asıcı bağlardan oluşmuşlardır. Bunları kısaca, makatta yerleşmiş “gizli” memeler olarak da düşünebiliriz.

[Hemoroidlerin Görevi Nedir?-Ne İşe Yararlar?]

Vücudumuzda yer alan hiçbir organ ve doku boşu boşuna yaratılmamıştır. Dolayısıyla hemoroid yastıkçıklarının da bir yaratılış amacının olması gayet doğaldır. Bu sebeple gerek dışkılama sırasında, gerekse istirahat durumunda olmak üzere farklı görevleri vardır. Bu sayede yaşam konforumuzun olmazsa olmazlarından olan dışkılama ve abdest tutma işlevlerine katkıda bulunurlar.

Bu görev ve katkılarını; tuvalette yani dışkılama sırasında ve tuvalet dışı zamanlarda yani istirahat durumunda(Normal) olmak üzere ikiye ayırmak suretiyle daha iyi anlayabiliriz. Böylece ne işe yararlar? sorusuna da cevap bulmuş oluruz.

1. DIŞKILAMA/IKINMA SIRASINDA;

Vücudumuzda kalbin sağladığı pompa sistemi sayesinde kan atardamarlar aracılığıyla organ ve dokulara gider, toplardamarlar aracığıyla geri döner. Böylece organ ve dokuların oksijen başta olmak üzere tüm ihtiyaçları karşılanmış olur. Bu devam eden dolaşımın bir örneğini kan vermek için hastaneye gittiğimizde yaşarız. Nasıl mı?

Kan tahlili istenildiğinde laboratuara yönlendiriliriz. Orada kolumuza turnike(lastik) takılır ve belli bir oranda sıkılır. Böylece atardamarlar aracılığıyla kolumuza gitmeye devam eden kanın, turnike nedeniyle toplardamar dönüşü engellenmiş olur. Bu sayede, belli bir süre sonra kolumuzdaki toplardamarlarda bir belirginleşme ve büyüme olur.

Şimdi , “bu açıklamaya ne gerek vardı” diye düşünebilirsiniz. Ancak, aynı şekilde makatımızda da hemoroid yastıkçıklarının içinde hem atar hem de toplar damarlar vardır ve birbirleriyle direk bağlantılıdır.

Tuvalete gittiğimizde ıkınma ile birlikte karnımızı kasar ve karın içi basıncı artırmış oluruz.(Kolumuza takılan turnike misali...) Bu ıkınma sonucu atardamarları aracılığıyla hemoroid yastıkçıklarına kan gelmeye devam ederken toplardamarları aracılığıyla olan geri dönüşleri engellenmiş olur. Böylece toplardamarlarda kan göllenmesi, buna bağlı olarak da damarlarda genişleme ve dolayısıyla da hemoroid yastıkçıklarında büyüme olur. (Bu durum; bayanların her adet döneminde, hormonal değişiklikler nedeniyle süt kanallarının genişlemesine bağlı olarak göğüslerinde meydana gelen büyüme ile benzerlik göstermektedir.)

1. Ikınma öncesi(Normal hali) 2. Ikınma hali

Şimdi gelin, bu büyümeleri iç ve dış hemoroidler uyarlayalım;

Anal kanal içinde yer alan iç hemoroid yastıkçıklarının(sağ ön, sağ arka ve sol yan) 3 kadranda ada ada büyümesi ile,

1. Dışkılama sırasında kakaya amortisör görevi görerek kakanın makat iç kenarlarına zarar vermesini engellenmeye çalışarak katkıda bulunur. 2. İlla bir zarar olacaksa da, 3 kadrandaki yerleşim özelliği ve bu özelliğin getirdiği yüzey temas alanının azlığı sayesinde oluşacak tahrişin en az seviyede olmasını sağlar. Böylece bünyemiz, daha geniş bir alanda oluşacak tahriş ile değil de daha az bir alandaki tahriş ile uğraşacaktır. Bu sayede de oluşan yaranın daha kısa sürede iyileşmesine, dolaylı olarak da olsa katkıda bulunmuş olur.

1. Ikınma öncesi(Normal hali) 2. Ikınma hali

Anal kanal dışında, anüs kenarında yer alan dış hemoroid yastıkçıklarının dairesel olarak (simit şeklinde) büyümesi sayesinde ise kakanın makat ağzından çıkarken, hem makat dış derisine zarar vermesini engelleyici bir amortisör görevi görür, hem de makat dış ağzının rahat bir şekilde açılmasına, esnekliğine yardımcı olur.

2. İSTİRAHAT/NORMAL DURUMUNDA;

Dışkılamanın sonlandırılması yani, ıkınmanın bitmesini müteakip, abdest tutma olarak tanımlanan kontinens başlar. Genel olarak bildiğimiz; bu işin makat kasları tarafından sağlandığıdır. Ki, bu büyük oranda da doğrudur. Fakat makat kasları dairesel kaslardır ve tam olarak kapandığında dahi 7-8 mm’lik bir açıklık kalmaktadır. Çünkü daire, ancak sonsuzda sıfır kapanır. Bu bilinen bir diğer gerçektir.

O halde ek kapakçıklara veya ince ayar elemanlarına ihtiyacı vardır. Bunu, musluk ve conta ilişkisini düşünerek daha iyi anlayabilirsiniz. Bir boruya musluk takarak, su giriş ve çıkışını kontrol edebilirsiniz. Ancak, o musluğu contasız kullandığınız sürece sızdırmazlığı unutmalısınız. Mutlaka damlatacaktır....

Ikınmanın sonlandırılması ile birlikte; makat kaslarının yukarısında, içerde yer alan iç hemoroid yastıkçıklarının içindeki toplardamarların önü açılmış olur (turnike kaldırıldı). Dolayısıyla da yastıkçıklar içindeki kan boşalır ve memeler küçülür. Üç ana kadrandan birbirine yaklaşan bu memeler, kapakçık vazifesi görerek açık kalan boşluğun kapanmasına yardımcı olur. (iç conta gibi...)

Aynı şekilde makat kaslarının altında, dışarıda yer alan dış hemoroid yastıkçıkları da boşalır ve dairesel olarak akordion misali ince deri kıvrımlar haline gelerek açıklığın kapanmasına yardımcı olur. (dış conta misali...)

İç Conta	Dış Conta

Böylece içerde iç hemoroid yastıkçıkları, onun hemen altında yerleşmiş makat kasları ve onun da altında (dışarıda) bulunan dış hemoroid yastıkçıklarının oluşturduğu deri kıvrımları sayesinde abdest tutmanın %100 kontrolü sağlanmış olmaktadır.

Kısaca, asıl makat kasları ile sağlanan abdest tutma işlevinin eksik kalan sızdırmazlık takviyesi (conta işlevi), bu iç ve dış hemoroidlerin neden olduğu mukoza ve deri katlantıları sayesinde sağlanmaktadır.