20 Eylül 2008 Cumartesi

Kabakulak

İnsanlar genellikle hangi yaşlarda kabakulak hastalığına tutulurlar?
Altı aydan aşağı çocuklarda kabakulak olmaz; kırk yaşını geçkin kişilerde de nadiren rastlanılır, ileri yaştaki çok kişiler genç yaşlarında farkına varılmayacak ölçüde hafif bir kabakulak geçirmiş olabilirler.

Kabakulak geçirmemiş olan çocuklara hastalığa yakalanmaları için başka bir hasta çocukla temas kurdurulmalı mıdır?
Hayır. Eskiden komplikasyonları ciddi olabilecek, erginlikten sonra kabakulağa yakalanmamaları için beş ile on iki yaş arasındaki çocuklar hastalığı bu yaşlarda geçirmelerini temin için böyle bir çocukla temas kurulmaktaydı.
Ancak, yeni önleyici kabakulak aşısı geliştirildikten sonra, bu tavsiye artık yapılmamaktadır. Günümüzde kabakulak aşısı ile % 90'ın üstünde çocuklar hastalığa karşı bağışıklık kazanmaktadırlar.

Bütün çocuklara kabakulak aşısı yapılmalı mıdır?
Hayır. Yumurtaya alerjik olan çocuklara bu aşı yapılmamalıdır. Çünkü aşı tavuk ceninlerinde geliştirilmektedir ve bu gibi alerjik çocuklara yapılması çok ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bu gibi çocuklar erginliğe erişmeden önce kabakulak olmaları için hasta çocuklarla temas ettirilmelidir.

Erginlik çağındaki kabakulak, çocuklukta olduğundan daha ciddi bir durum arz eder mi?
Evet. Çocukluk çağında aslında hafif bir hastalık olarak kabul edilmektedir.

Kabakulak hastalığında şişkinlik daima yüzün veya yanağın yanında mı olmaktadır?
Hayır. Genellikle şişkinlik kulak üstü tükürük bezleri civarında olmaktadır. Bu bezler kulağın önüne, altına ve arkasına uzamaktadırlar. Bazı hallerde kulak üstü tükürük bezlerine ilaveten, çene ve çene kemiği tükürük bezleri hastalanmış olup kulak üstü tükürük bezleri etkilenmemiştir. Bazen şişkinlik o ölçüde hafiftir ki, bunun farkına bile varılamaz. Bu durum, hastalıkların % 30 ile 60 arasındakilerde rastlanmaktadır. Çok kişiler vardır ki, hiç kabakulağa tutulmadıklarını sanırlar. Aslında bunlar; hafif tip kabakulak hastalığını geçirmişlerdir.

Kabakulakların şişkinliği ve verdiği ağrı için bir tedavi metodu var mıdır?
Şişkin olan kısmı tedavi etmek genellikle gerekli olmamaktadır. Eğer şişkinlik fazla rahatsızlığa neden olmaktaysa bir sıcak termofor kullanılabilmektedir.Bazı çocuklar ise soğuk kompreslerden daha çok yarar görmektedirler. Ağrıyı dindirmek için hastaya aspirin de verilmektedir.

Kabakulak tedavisinde antibiyotikler veya serumlar kullanılmakta mıdır?
Hayır.

Özel ağız sağlığı bu hastalığın tedavisinde gerekli midir?
Her zaman değil. Acı sıvılar ve yiyeceklerden kaçınılması gerekir. Bunlar tahriş edici olabilir. Çiğnemesi zor olan gıda maddelerinin de verilmemesi tavsiye edilir.

Kabakulak hastalığı olan bir kişiye özel bir diyet verilmeli midir?
Evet. Hastaya yumuşak, hafif, baharat bulunmayan, bol sulu yemeklerin verilmesi gereklidir.

Bu hastalığa tutulan çocuk ne zaman yataktan çıkabilir ve okuluna dönebilir?
Kabakulak hastalığı genellikle yedi ile on gün arası sürer. Nöbet ve bez şişkinlikleri geçtikten sonra çocuk yataktan çıkabilir ve yataktan kalktıktan iki gün sonra da okuluna yeniden devam edebilir.

Bir çocuk kabakulağa yakalanmışsa öteki aile fertlerine bulaşması önlenilebilir mi?
Zayıflatılmış kabakulak virüsleri ile yapılacak aşılar, hastalığa maruz kalmış olan kişileri bazı hallerde hastalığa karşı koruyabilecektir.
Bu serumlar hastalığa maruz kalanları hastalıktan koruyamazsa da hastalığın hafif geçmesini temin edebilecektir.

Kabakulak yüzün yalnız bir tarafında gelişmişse öteki taraf da ileri bir tarihte hastalığa maruz kalır mı?
Kabakulak ilk olarak yüzün bir tarafında başlayarak, iki veya üç gün sonra da öteki tarafı etkileyebilir. Vakaların yaklaşık yarısında hastalık yüzün bir tarafında kalmaktadır. Hastalık bir tarafta veya iki tarafta olsun, kabakulak geçiren bir hasta hayatı boyunca bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olur.

Bu hastalığa yakalanmanın en uygun zamanı ne vakittir?
Erginliğe erişilmeden önce.

Kabakulaktan kızların yumurtalıklarında iltihaplaşma meydana gelebilir mi?
Bu çok nadiren olagelmekte ve ancak kız erginleştikten sonra geçirdiği kabakulak hastalığında mümkün görülmektedir.

Kabakulak Bir çocukta kısırlık meydana getirebilir mi?
Hayır. Kabakulağın kısırlığa' yol açması şüphesi fazlasıyla abartılmıştır. Testisteki iltihaplanma komplikasyonu, yalnız gelişmiş testiste meydana gelir ve bu, ancak çocuk erginleştikten sonra mümkündür; ufak çocuklarda değil.

Bir testisin etkilenmesi kısırlığa neden olabilir mi?
Hayır.

İki testis de etkilenmişse kısırlık meydana gelebilir mi?
Kesin olarak değil. Vakaların büyük çoğunluğunda hasta tamamen iyileşmektedir.

Kabakulak hastalığı erginlik çağında olmuşsa testislerden birinin etkilenme oranı nedir?
Vakaların yaklaşık % 20 ile 25'i arasında.

Erkeklik vasıfları ve normal cinsel ilişkileri, testis etkilenmesi ile bir değişikliğe uğrar mı?
Hayır. Erkeklik vasıfları kabakulaktan etkilenmemektedir. Erginler kabakulaktan gerektiğinden çok fazla endişe duymakta ve korkmaktadırlar.

Erginlerde olan kabakulak hastalıklarında testis komplikasyonlarını önlemek mümkün müdür?
Bunun için çeşitli ilaçlar ve hormonlar kullanılmışsa da, bu yolda hiçbir başarı elde edilememiştir. Hyperimmune ya da nükeha kabakulak serumu veya «gamma globulin» verilmesiyle de bu komplikasyon vakalarının iyileştirilemediği görülmüştür.

Kabakulağın başka muhtemel komplikasyonları hangileridir?
Bazı çocuklarda baş ağrısı, yüksek ateş, kusma ve kabakulak başladıktan sonra birkaç gün süren boyun tutulması meydana gelmektedir. Bunlar beyin örtülerinde ortaya çıkan hafif bir iltihaplanmadan ileri gelmektedir. Bu durum «meningoansefalit» olarak adlandırılmaktadır. Bu komplikasyonlar doktorunuzun tavsiye edeceği fazladan hafif tedavi metotlarını gerektirmektedir ve birkaç gün içerisinde iyileşerek hiçbir tali tesir bırakmaz.

Hiç yorum yok: